صدراعظم آلمان روز چهارشنبه هفته گذشته، یكم فوریه در راس هیاتی عالیرتبه از سیاستمداران و مدیران اقتصادی به چین سفر كرد. علیرغم اینكه سفر وی با هیاهوی رسانه های غربی در باره ادعاهایی مانند تنگ شدن تحریم ها علیه ایران توام بود، اما بازگشت وی در میان سكوت رسانه های غربی و به فراموشی سپردن بحث ایران انجام شد.

خبرگزاری آلمانی د.پ.آ پیش از عزیمت وی، هدف از پنجمین سفر صدراعظم آلمان به چین را مذاكرات با این كشور برای كاهش واردات نفت از ایران و همكاری با اتحادیه اروپا در زمینه تحریم ها اعلام كرد.

مركل در آغاز سفر سه روزه خود به چین با نخست وزیر این كشور 'ون جیابائو' ملاقات و در آكادمی علوم اجتماعی پكن ایراد سخنرانی كرد. در ادامه، روز سوم فوریه از یكی از شهرهای جنوبی چین به نام كوآنگ جو(خواهرخوانده شهر بایرن) كه قریب 500 شركت آلمانی در آن فعالیت دارند، دیدار كرد تا مشخص شود كه سفر وی اقتصادی و در راستای كمك به اقتصاد آلمان است و برلین در موقعیتی نیست كه از چین انتظارات خاصی در باره سایر كشورها داشته باشد.

روزنامه فرانكفورتر روندشاو نوشت: مركل باتوجه به اینكه چین كشوری با بیش از 3 بیلیون دلار ذخیره ارزی و در حال حاضر در پی فرصت های سرمایه گذاری است، اظهار داشت آلمان آمادگی برای سرمایه گذاری های چین را دارد، ولی چین بایستی در تامین نیازهای شركت های آلمانی نقش موثر داشته باشد و تحت هر شرایطی شركت های شریك چینی همانند شركت های آلمانی قلمداد می شوند.

وی با اشاره به بحران های موجود در اروپا و نقش چین افزود: یورو باعث تقویت اتحادیه اروپا شده است و آلمان از این موضوع بهره زیادی برده است. در وضعیت فعلی بحث بر سر دفاع از یورو است. چنانچه چین تمایلی برای حمایت فعالانه از یورو ندارد، حداقل از یورو رویگردان نباشد. این خواسته مشخص دولت آلمان است.

زوددویچه تسایتونگ نوشت كه صدراعظم آلمان در مذاكرات روز پنج شنبه خود با نخست وزیر چین وِن جیابائو و رییس جمهور هوجینتائو تلاش كرد گام هایی در جهت مبارزه با بحران یورو و وحدت اتحادیه اروپا بردارد. در مقابل ون جیابائو خواستار تلاش بیشتر اروپا شد و اظهار كرد كه بحث سرنوشت اروپا نیست، بلكه سرنوشت كل دنیاست. وی در كنفرانس مطبوعاتی افزود كه چین قصد دارد حمایت خود برای اروپا را بیشتر در حوزه مهار بحران بدهی های اروپا متمركز كند.

مجله 'تسایت' نوشت: مركل سفر خود را با انتقاد از حكومت چین به پایان رساند و ابراز تاسف كرد كه اجازه ملاقات یك وكیل به نام 'مُو شااُوپینگ' به او از سوی مقامات امنیتی حكومت چین داده نشده است. در سفر خود دولت چین را به آزادی بیشتر در قبال مخالفان و دیگراندیشان فراخواند. وی در پایان تصریح كرد كه تفاوت دیدگاهها همواره به وضوح در زمینه آزادی بیان و مطبوعات، برخورد با برنامه هسته ای ایران و مساله سوریه وجود داشته است، با این وجود امیدوار است كه شورای امنیت سازمان ملل در مورد مساله سوریه گام به گام به قطعنامه ای برسد. وی سفر خود را رضایت بخش ارزیابی كرد و اظهار داشت در سفر خود گامی بزرگ در روابط آلمان و چین به جلو برداشته است. مركل از حمایت چین در بحران بدهی های اروپا ابراز اطمینان كرد و اشاره كرد كه سفر او با آغاز سال اژدها توام شده است، سال خارق العاده ای كه در فرهنگ چین ایده های نو و دگرگونی عظیمی به همراه دارد.

درخواست های كلی آلمان از چین در این سفر عبارت بودند از؛

1. بهبود حمایت از حق مالكیت معنوی در جهت جلوگیری از كپی برداری از نوآوری های آلمان

2. عدم اجبار در ادغام شركت ها(پیش از این شركت های آلمانی تنها با یك شریك داخلی قادر به ایجاد نمایندگی بودند.)

3. تسهیل در دسترسی به سفارش های عمومی

از دیگر محورهای مذاكره مساله جمعیت، محیط زیست، و توسعه انرژی های تجدیدپذیر بود. البته همكاری در تحریم ها علیه ایران مهمترین موضوع مذاكره بود كه به نقل از خبرگزاری شین هوا عدم موافقت چین را در پی داشت. علیرغم سابقه 500 ساله دوستی میان ایران و آلمان روابط فیمابین به سمت دیگری پیش می رود. در هر صورت با توجه به گفته سفیر ایران چنانچه شركت های آلمانی تحت فشار سیاسی مبادلات با ایران را كنار بگذارند، خود بیشتر متضرر خواهند شد، چرا كه شركت های چینی، روسی و هندی خلا موجود را جبران می كنند. البته دولت مركل با تحریم های هیستریك موجود و قطع مناسبات شركت های آلمانی در ایران مشاغل زیادی را از بین خواهد برد.

خبرگزاری مالی داو جونز نیوز وایر در این باره نوشت: در پی اعمال تحریم ها از سوی دولت مركل علیه ایران بیم آن می رود كه چین از فرصت استفاده كرده و سهم اروپا را در صادرات نفت ایران برعهده بگیرد و خلا حاصله را بوسیله انعقاد قرارداد با ایران جبران كند و نهایتا تحریم ها بی اثر بماند، زیرا چین دومین خریدار نفت ایران با سهم 22 درصد است و بسیاری از كالاهای چینی نیز در قبال نفت ایران مبادله می شوند. عمده سرمایه گذاری آن نیز معطوف به بهره وری از گاز ایران است كه پس از روسیه از دومین جایگاه در جهان برخوردار است. از این مساله صنعت آلمان كه تحت فشار سیاسی شدید عقب كشیده است، متضرر خواهد شد.

خبرگزاری شین هوا می نویسد كه نخست وزیر چین به صدراعظم آلمان اعلام كرد كه تحریم ها بر ضد ایران نتیجه ای ندارد و هرگونه اعمال خشونت و حركت نظامی به آشوب و آشفتگی خاورمیانه منجر خواهد شد كه به سود هیچ كشوری نیست.

مجله تسایت و روزنامه زوددویچه معتقدند كه در هر صورت چین به ادامه روابط با ایران تمایل نشان می دهد، چرا كه در غیر اینصورت ناچار به صرف نظر از محاسبات اقتصادی خود با ایران است، از این رو تنها راه حل مناسب برای مساله ایران را مذاكره می داند. همچنین مركل قصد دارد برای جلب رضایت چین برای تحقق قطع نامه مشترك شورای امنیت علیه رژیم سوریه تلاش كند.

علیرغم اینكه رسانه های آلمانی پیش از سفر مركل به چین از محوریت بحث بر سر تحریم ها علیه ایران گفته بودند، اما پس از بازگشت صدراعظم آلمان از چین در این باره سكوت كرده و به موضوع ناكام ماندن مركل در كمك به سیاست آمریكا مبنی بر تحریم ایران نپرداختند.

پژوهش**م.م.ن**9123